काठमाडौ, पुस १२ गते ।
वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री लेखराज भट्टले राजनीतिक कारणले पेट्रोलियम पदार्थको अभाव भएको बताएका छन् । ग्यास विक्रेता महासंघको नवनिर्वाचित पदाधिकारीको पदस्थापन कार्यक्रममा उनले उक्त कुरा बताएका हुन् । 'विभिन्न राजनीतिक दलसँगको छलफलमा पेट्रोलियम पदार्थको सहज आपूर्तिका लागि अन्तर्राष्ट्रिय बजार अनुसार मूल्य वृद्धि गर्नुको विकल्प छैन भन्ने निष्कर्ष निस्कन्छ,' उनले भने, 'तर त्यसको एकछिन पछि उहाँहरू हाम्रो पार्टीको पेट्रोलियमको भाउ बढाउने नीति छैन, बढे विरोध गर्छौं भन्नुहुन्छ ।'
वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री लेखराज भट्टले राजनीतिक कारणले पेट्रोलियम पदार्थको अभाव भएको बताएका छन् । ग्यास विक्रेता महासंघको नवनिर्वाचित पदाधिकारीको पदस्थापन कार्यक्रममा उनले उक्त कुरा बताएका हुन् । 'विभिन्न राजनीतिक दलसँगको छलफलमा पेट्रोलियम पदार्थको सहज आपूर्तिका लागि अन्तर्राष्ट्रिय बजार अनुसार मूल्य वृद्धि गर्नुको विकल्प छैन भन्ने निष्कर्ष निस्कन्छ,' उनले भने, 'तर त्यसको एकछिन पछि उहाँहरू हाम्रो पार्टीको पेट्रोलियमको भाउ बढाउने नीति छैन, बढे विरोध गर्छौं भन्नुहुन्छ ।'
उनले पेट्रोलियम पदार्थको आपूर्ति असहज हुनुको कारण राजनीतिक रहेको बताउँदै त्यस सम्बन्धमा आयल निगम मारमा परेको बताए । 'आयल निगम सरकार होइन । उसले अनुदान पनि दिने होइन,' उनले भने, 'तर आयल निगमलाई सरकार ठानियो र उसले अनुदान दिनुपर्छ भन्ने बुझाइ बनाइयो ।'
उनले सहज आपूर्तिका लागि मन्त्रिपरिषद्मा पुर्याइएको प्रस्ताव अस्वीकार भएको बताए । तर आयल निगमलाई हुने केही घाटा मूल्य समायोजन गरी पूर्ति गर्नुपर्ने, केही घाटा सरकारले कर छुट दिएर बेहोर्नुपर्ने र किसान र गरिब वर्गलाई राहत दिनुपर्ने प्रावधान राखी लगेको प्रस्ताव छलफलका क्रममा रहेको बताए । 'मैले वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्रीका हैसियतमा समाधान खोज्न सक्दो प्रयत्न गरेको छु,' उनले भने, 'तर यो सिंगो राज्यको समस्या भएकाले मेरो एक्लो प्रयास पर्याप्त छैन ।'
उनले प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराइलाई सहज आपूर्तिका लागि निर्णय नगर्ने भए आयल निगम बन्द गर्न समेत भनेको बताए । 'मैले प्रधानमन्त्रीलाई सहज आपूर्तका लागि ठोस निर्णय गर्न नसक्ने भए निगम बन्द गरौं भने,' उनले भने, 'तर प्रतिलिटर डिजेलमा १८ रुपैयाँ मूल्य समायोजन गर्दा ढुवानी भाडा २० देखि ३२ प्रतिशत बढ्छ र त्यसले महँगी १२ देखि १८ प्रतिशत बढाउँछ । यसलाई पनि ख्याल गर्नुपर्छ ।' मन्त्री भट्टले पारवाहन सम्झौता नभई तेस्रो देशबाट पेट्रोलियम आपूर्ति गर्न नसकिने र निजी क्षेत्र पनि आउन नसक्ने बताए । कार्यक्रममा उपस्थित ग्यास उद्योग संघ, यातायात व्यवसायी र ग्यास विक्रेताले सरकारले पेट्रोलियम आपूर्ति सहज नबनाए आन्दोलनमा उत्रिनुपर्ने बाध्यता भएको बताए ।
दोहोरो मूल्यले मटितेलको माग दोब्बर
काठमाडौं -कास)- सरकारले उद्योगी व्यवसायीलाई सहज आपूर्ति गर्ने भन्दै डिजलमा दोहोरो मूल्य कायम गरेपछि मटितेलको माग ह्वात्तै बढेको छ ।
१२ किलोलिटर मटितेल बेच्दै आएको निगमको नेपालगन्ज डिपोमा केही दिनयता दैनिक २४ किलोलिटरको माग आउन थालेको छ । त्यसैगरी दैनिक औसत ३०/३२ किलोलिटर मटितेलको माग भएको अमलेखगन्ज डिपोमा हाल माग बढेर ५०/५५ किलोलिटर पुगेको निगमको मध्यमाञ्चल क्षेत्रीय कार्यालय प्रमुख मुकुन्द घिमिरेले बताए । 'जाडो बढेकाले पनि स्वाभाविक रूपमा मटितेलको माग केही बढ्छ,' उनले भने ।
डिजलको दोहोरो मूल्य कामय भएपछि देशभरका डिपोमा मटितेलको माग बढेको हो । निगम स्रोत अनुसार दोहोरो मूल्यले मटितेलभन्दा डिजल महँगो भएपछि नाफाका लागि डिजेलमा मटितेल मिसाउन माग बढेको हो । हाल मासिक करिब १ लाख किलोलिटर पेट्रोलियम पदार्थको माग छ । मटितेल कुल पेट्रोलियम पदार्थ खपतको ४ प्रतिशत छ ।
यसअघि मटितेलभन्दा डिजल महँगो हुँदा नाफाका लागि डिजेलमा मटितेल मिसाउने गरेको पाइएको थियो । त्यसलाई रोक्न निगमले दुवैको एउटै मूल्य कायम गरेको थियो । तर डिजेलमा भ्याट छुट पाइने भएकाले एउटै मूल्य कायम भएपछि उद्योगी व्यवसायीले डिजलको खपत बढाएका थिए । हाल दोहोरो मूल्य कायम भएपछि पुनः मटितेल डिजेलमा मिसाई नाफा कमाउन मटितेलको खपत बढेको निगम स्रोतको भनाइ छ । हाल प्रतिलिटर मटितेल र डिजलको खुद्रा बिक्री मूल्य काठमाडौंमा ७६ रुपैयाँ छ भने औद्योगिक प्रयोजनका लागि खपत हुने डिजलको मूल्य प्रतिलिटर ९४ रुपैयाँ २३ पैसा छ ।
यसअघि डिजल र मटितेलको एउटै बजार मूल्य भएपछि मटितेल खपत आधाभन्दा बढीले घटेको थियो । त्यसपछि भारतीय आयल निगमले पनि नेपाललाई बेच्ने तेलमा डिजलको मात्रा बढाएको थियो । 'अहिले भारतबाट ल्याउँछु भन्दा पनि भनेजति मटितेल छैन ।
त्यसमाथि पेट्रोलियम ५० प्रतिशतभन्दा बढीले कटौती भएका बेला मटितेललाई प्राथमिकता दिन सकिन्न,' स्रोतले भन्यो । केही डिपो प्रमुखहरूले डिजेलमा मिसावट हुने सम्भावना रोक्न मटितेलको माग बढे पनि नियन्त्रित रूपमा बिक्री विरतण गरिरहेको जनाएका छन् ।साभार :ईकान्तिपुर डट कम
